Vijf tips voor als je een filmscript gaat schrijven.
Wanneer je als Nederlandse leek een filmscript gaat schrijven zijn er veel Engelse en Amerikaanse sites te vinden, sites die barsten van de informatie. Op mijn Nederlandse blog post staan die sites genoemd, naast een aantal leestips.
HIer volgen nog vijf tips, meer gericht op tekstanalyse en scenario’s lezen. Hopelijk heb je er iets aan.
Uiteraard is het verstandig veel scenario’s te gaan lezen als je er een wilt schrijven, die zijn hier, hier of hier te downloaden.
Selecteer je favoriete film, print het scenario en ga lezen met de volgende vijf tips in je achterhoofd:
1. Let op de lay out: alles is eraan gedaan om je het scenario in één keer uit te laten lezen.
Gebruik daarvoor Final Draft, software die daarmee helpt door automatisch correct te formatteren. Deze layout betekent overigens dat in een filmscript één pagina overeenkomt met één minuut film.
2. Let op hoe personages geïntroduceerd worden.
Meestal zijn dit slechts een of twee zinnen, niet meer. De rest van de karakterisering zit namelijk in de handeling. Maar die twee zinnen zijn vaak zeer treffend. Heel knap.
3. Leer de plot-points herkennen.
Klopt het dat de eerste akte op pagina 25 eindigt? Wat gebeurt er rondom pagina 45? Eindigt de tweede akte op pagina 85? Zo nee: waar dan wel? En waarom daar? (Als je deze paginanummering willekeurig vindt: de veels te vroeg overleden Blake Snyder heeft een enorme hit geschreven met Save The Cat! waarin hij deze paginanummers/minuten in film analyseert. Zijn boek gaat verder dan dat van Robert McKee. Beiden leestips.)
4. Even kort door de bocht, hoor.
Maar vraag jezelf tijdens het lezen van die Amerikaanse scenario’s eens af: waarom werken deze dialogen wel, en die in Nederlandse films of dramaseries vaak niet? We hebben een inherent taalprobleem: “Blijf staan, klootzak!” is een keurige, valide vertaling van: “Freeze motherfucker!”. Maar bij het laatste sta ik aan de grond genageld, terwijl ik bij het eerste eerder denk: “Wie? ik!? Dikke doei.” We zijn te nuchter, de ‘suspension of disbelief’ is niet erg Nederlands.
Maar er is nog iets aan de hand. Ik daag je uit erachter te komen.
5. Een zelfde soort vraag stel ik graag over de handelingstekst.
Pak een willekeurig Nederlands filmscript, leg het naast een Amerikaans filmscript. Het eerste zichtbare verschil: handelingstekst. Nederlandse scripts hebben vaak “zwarte blokken”, waarin van alles en nog wat wordt beschreven. (lees: uitgelegd). Amerikaanse scripts zijn “puntiger”, scenaristen aldaar schrijven véél minder uit en dat wat ze uitschrijven is beknopt, zeer specifiek en nog steeds leesbaar. Onthoud: het eerste doel van een scenario is dat het uitgelezen wordt. Dat het verfilmd wordt, ooit, is een tweede. Lees het scenario van Crash bijvoorbeeld eens.
Geheime extra tip #6:
John Logan, scenarist van o.a. Gladiator, Sweeney Todd en The Aviator gaf in zijn interview op de creative screenwriting podcast het advies “dat niemand ooit wilde horen” om de klassiekers te lezen: Shakespeare, Aristophanes, Sophocles. Ik reken daar zelf Hemingway ook toe en kan niet anders zeggen dan dat mijn laatste manuscript er stukken beter door is geworden. Scherper.
Hopelijk heb je iets aan deze tips. Heb je andere tips of ideeën: laat iets achter in de comments.
Bedenk je ook: wat zou iemand in werkelijkheid zeggen, op dat moment, in die situatie? De meeste mensen praten niet in (literaire) volzinnen. Zinnen hoeven dus ook niet altijd afgemaakt te worden. En er wordt te weinig hardop getwijfeld in films (ik ben voor meer ‘euhs’ ;-))
Ik vind het soms ook handig om in striptaal te denken, om klanken uit te schrijven.
@mike: Ik snap wat je bedoelt, maar “euhs” bewegen het verhaal niet voorwaarts.
Van Anja Sicking heb ik ooit een mooie opmerking gehoord over dialoog. Ik parafraseer, maar het was iets dat hierop lijkt:
“Je dialoog moet lijken op gewone gesprekken, maar het nèt niet zijn. je moet het horen of lezen en denken: “Wow, ik wou dat ik het zo gezegd had.”
En dat op een geloofwaardige manier doen vind ik een uitdaging.
Het is ook een regie ding, denk ik.
Interessant website……………….
Persoonlijke noot:
Een aantal maanden geleden ben ik begonnen met het schrijven van een script voor toneel/theater. Ik heb zelf geen opleiding in gevolgd maar besef dat schrijven erg veel energie geeft en tegelijkertijd niet makkelijk is. Mijn scirpt is inmiddels ‘klaar’. Althans de basis. Maar het moet nog ingekort worden omdat ik geen rekening hield tussen mogelijke chemie van de spelers. Mijn script bleek meer geschikt te zijn voor de TV in plaats van voor toneel. Tijdens repetitie zal blijken welke zinnen lopen en welke niet……………
Mooi beroep. Het zou ‘prettig’ zijn om met scripten geld te verdienen. Dat zal pas tijdens de voorstellingen blijken.
Ik heb voor mijn eindexamen profielwerkstuk het verschil tussen de nederlandse en hollywoodse script nodig. Of misschien iets wat typisch iets voor het nederlands scenario is. Alleen kan ik nergens een goeie site daarover vinden. Kan iemand mij misschien helpen? Groet, Marlene
heeft u ook voorbeelden van sites met gratis nederlandse scripts??
graag hoor ik van u
gr remedia
Ha remedia,
die zijn moeilijk te vinden. Ergens hier op mijn blog staat een hopeloos gedateerde versie van mijn korte filmscript ‘Kronkel’. Anders zou je eens in de bibliotheek bij het Filmmuseum of de filmacademie kunnen kijken.
Ze worden maar heel zelden uitgegeven.
Andere tip: schrijf de producent aan van je favoriete film. helpen ze je vast wel aan een pdf.
succes,
sid
Gratis scripts vind je imsdb.com
Hallo,
Bedankt voor deze tips!
Ik heb zelf geprobeerd om van mijn boek(Atohard: De Levende Legende) een script te maken. Maar aangezien ik pas 16 ben en pas een paar keer een script heb gezien zal dit moeilijk worden. Zou iemand mij hier mee kunnen helpen? Het liefst zou ik het script in het Engels hebben omdat ik het graag naar Amerikaanse/Engelse filmproducenten zou willen sturen. Ik heb de hele film al in mijn hoofd zitten, maar ik weet niet precies hoe ik dit in scènes kan verdelen en hoe ik dit op papier moet zetten.
Iedere hulp is welkom!
MvG,
Connor Steverink
P.S. Je kunt op deze reactie reageren of mailen naar: connor_ajaxfan@hotmail.com
(Ik weet dat sommige extreme voetbalfans nu af zullen knappen, maar met ajaxfan bedoel ik dat ik fan ben van die Griekse mythologische held. De man met de hamer)
Ha die Connor,
Wat knap dat je zo jong al een boek hebt geschreven.
Een boekverfilming voor elkaar boksen is uitzonderlijk en slechts enkelen gegund.
Een verfilming van een boek dat is geschreven door een 16 jarige zou al helemaal een unicum zijn.
Het is dus hoogstwaarschijnlijk dat je nog een hele hoop moet sleutelen aan je boek c.q. filmscript voordat je er überhaupt een filmproducent geïnteresseerd in krijgt– laat staan een buitenlandse.
Ik zou beginnen met de lijst boeken lezen die ik onder ‘zelf een scenario schrijven?’ heb gerubriceerd en kritisch je boek te bekijken met die kennis in het achterhoofd.. Een volgende stap is outlinen, zoals in Save the Cat! duidelijk is uitgelegd. ( zie de lijst hier http://vollmer.nl/zelf-een-scenario-schrijven/)
succes,
Sidney.
Beste Sidney,
Ik ben bezig met een amerikaanse serie te maken in het Nederlands. Ik heb alle amerikaanse gewoontes al veranderd naar nederlandse gewoontes. Nu had ik alleen een vraagje over het overnemen van een idee/verhaal. Moet je hier toestemming voor vragen? voor betalen? waar zou ik toestemming kunnen vragen?
klopt het dat dit met meerdere nederlandse series is gebeurd?
Ik ben zelf erg druk met het verhaal en krijg het niet uit mijn hoofd. Ik hoop het ooit zelfs te kunnen produceren.. Waar zou ik het dan naar toe moeten sturen, zonder dat mijn idee “gejat” wordt?
Ik hoor graag van je
Met vriendelijke groet,
Ramòn
After having a “good logline” and “professionally formatting” and a “high concept” story your script absolutely needs:
(1) Stating the Theme within the first 10 pages;
(2) Rising Action/suspense;
(3) An Active Hero;
(4) Character Grows;
(5) Crispy and Realistic Dialog;
(6) Not – on the Nose Storytelling/Dialog;
(7) Show not Tell* -and- Don’t Talk the Plot ;
“Well, you’re my sister, you should know!” Ehhhhh?
(8) It’s Primal – PRIMAL – PRIMALLLLL;
(9) Clear and Present Danger;
(10) Less is More – More is More.
( in the Golden Scenes More is More)
* The mantra “Show, don’t tell” has become stock advice for fiction-writers. Janet Evanovich considers it to be one of the most important principles of fiction: “Instead of stating a situation flat out, you want to let the reader discover what you’re trying to say by watching a character in action and by listening to his dialogue. Showing brings your characters to life.”[2] “It is the difference between actors acting out an event, and the lone playwright standing on a bare stage recounting the event to the audience.”[3]
“Show, don’t tell” should not be applied to all incidents in the story. According to James Scott Bell, “Sometimes a writer tells as a shortcut, to move quickly to the meaty part of the story or scene. Showing is essentially about making scenes vivid. If you try to do it constantly, the parts that are supposed to stand out won’t, and your readers will get exhausted.”[4] Showing requires more words; telling may cover a greater span of time more concisely.[5] A novel that contains only showing would be incredibly long; therefore, a narrative can contain some legitimate telling.
Scenes that are important to the story should be dramatized with showing, but sometimes what happens between scenes can be told so the story can make progress. According to Orson Scott Card and others, “showing” is so terribly time consuming that it is to be used only for dramatic scenes.[6] The objective is to find the right balance of telling versus showing, action versus summarization. Factors like rhythm, pace, and tone come into play.[7][8]
Hey Rutger,
Hartelijk dank voor je uitgebreide tips. Waar heb je ze vandaan?
Succes met je schrijven,
Sidney