Zelf een scenario schrijven?

(UPDATE OKTOBER 2012:  de meest verse content, nieuwe links en andere inspiratie vind je op mijn nieuwe blog, sidneyvollmer.nl)

Omdat ik veel Google traffic krijg via: “Voorbeeld Scenario”, “Schrijftips film”, “Zelf je speelfilmscenario schrijven” en soortgelijke dingen, leek het me een goed idee om de titels die mij hebben geholpen op één pagina aan te bieden.

(Niet dat ik al veel speelfilms heb geschreven, eentje welgeteld, en dan ook nog eens ongeproduceerd, maar toch: een flink aantal korte filmscripts is er wel geschreven en geproduceerd. Ik sta nog steeds aan het begin van de weg als scenarist. Maar zonder de hierna volgende boeken was ik  nooit van mijn leven zo “ver” gekomen. Deze boeken hielpen mij, misschien jou ook.

Een voorbeeld van een filmscripts voor een Nederlandse korte films (de NPS kort! scenario’s die ik met verschillende producenten heb ingediend) kun je hier vinden, het scenario “Kronkel”, waar, terugkijkend, een hoop aan schort.

Hollywood scenario’s zijn hier, hier of hier te downloaden.(Lees ook mijn blogpost: 5 tips voor als je een filmscript gaat schrijven)

Over mijn schrijfervaringen bij mijn debuutroman heb ik ook een en ander aan tips geschreven. Baadt het niet, schaadt het niet.

Het is me op de filmacademie en daarna tijdens mijn stage bij Eyeworks opgevallen dat bij veel scenaristen en regisseurs de opvatting heerst dat je hoofdpersonage het drama als vanzelf draagt en dat de plot vanzelf wel komt door aan pagina 1 te gaan schrijven.

Ik geloof daar niet in. Het is in ieder geval niet gebruikelijk in het Amerikaanse systeem, een systeem waarvan ik vind dat het betere films oplevert.

Plot. Hoe mooi je jas ook is: als je geen kapstok hebt om ‘m aan te hangen, ligt ‘ie als een futloze prop op de grond. Your character ain’t gonna cut it on his own. (Tenzij je Stephen King bent, blijkens dit interview, itunes podcast hier, hier een ander interview met The King, van The Atlantic )

Leer structuur (her)kennen, je plot, weet van je aktes, van je midpoint enzovoorts want er wordt naar gekeken als het beoordeeld wordt.

Maar….

Dat gehamer op structuur neemt niet weg dat je ook heel veel energie in je karakterontwikkeling moet steken. Het is een “kip of ei een-tweetje”, eigenlijk. Weet je. Deze vragenlijst, de emotional toolbox (zie verderop) en Stein on Writing bevatten allemaal ontzettend veel tips voor de ontwikkeling van een karakter.

Graag draag ik de volgende titels aan ter lering en informatie onder een motto van Will Hunting uit “Good Will Hunting”:

(…) you dropped a hundred and fifty grand on a fuckin education you coulda got for a dollah fifty and  change at the public library.

Sir Ken Robinson bij Ted.com heeft daar ook een geweldige lezing over. Wat zeg ik: twee. Oh, en Rory Sutherland natuurlijk, over de zin en onzin van een opleiding.

Enfin.

Lees de nu volgende shit.

UPDATE: MEER SCHRIJFTIPS IN DE COMMENTS.

BOEKEN

“Poetica” – Aristoteles

Ik heb vier pogingen moeten doen voor ik het (dunne traktaat) kon uitlezen. Ik vond het pittig. Sla het laatste hoofdstuk over taal over, maar de rest is nuttig. Plus het helpt als je Ari  kunt quoten als argument in schrijf overleg. “Aristoteles zegt…” “oh, nou, dan zal het wel zo zijn…” 

“The Tools of Screenwriting” – Howard &Mabley

Heldere, korte hoofdstukjes waarin alle afzonderlijke onderdeeltjes van een scenario (schrijven)  behandeld worden.

“On Directing Film”- David Mamet

Transcript van een collegediscussie tussen schrijver/scenarist/regisseur David Mamet en zijn klas over hoe je een scene uitdenkt. Dun, maar ongelooflijk leerzaam. In meerdere discussies over waarom ik iets wel of niet vind werken in een film merk ik dat Mamet van pas komt. Zijn “three uses of a knife” is ook geweldig, maar is een stuk theoretischer.

“Save the Cat!” – Blake Snyder

Eyeopener par excellence. In beetje hippig Amerikaans, dat wel, weet de auteur glashelder uit te leggen hoe je filmscript verfilmbaarder wordt. Structuur, structuur en nog eens structuur. Lees het, want ik kom er wekelijks achter hoeveel we wel niet kunnen leren van Amerikaanse speelfilmsctructuur. Het is een van de weinige boeken die ik meer dan twee keer heb gelezen.

“The Comic Toolbox” – Jon Vorhaus

How to be funny, even when you’re not. Dat is de tagline en vat de kern wel samen. Helder geschreven boek over hoe humor werkt, in het bijzonder in televisie en film.

“Wild Mind: living the writers life” – Natalie Goldberg

Voor mijn “persoonlijke ontdekkingen”, dat wil zeggen de ontdekkingen die me wijzen op waar ik eigenlijk over wil schrijven is dit boek heel hulpvaardig geweest. En confronterend trouwens.

“Directing” film techniques and Esthetics – Michael Rabiger

Eigenlijk alleen maar vanwege de opdrachten halverwege het boek in het hoofdstuk: “Discovering your themes as a filmmaker“. De rest van het boek is meer voor documentaire-makers.

“Your Screenplay Sucks! a 100 ways to make it great.” – William Akers.

Heel veel basisregels over scenario schrijven die je toch echt onder de knie moet hebben. Ook al lijkt het alsof Nederlandse scenaristen de regels aan hun laars lappen. Vermoeiend, want die Amerikaanse scenario’s lezen Zo Ontzettend Veel Makkelijker!  Van paginamarges, tot dialogen, van dubbele punten tot regieaanwijzingen. Heel vele heldere voorbeelden ook.

“Het geheim van Hollywood” – Paul Ruven.

Enigszins mathematisch doet Paul Ruven hetzelfde als Blake Snyder doet: aantonen dat de structuur van een film ongelooflijk belangrijk is. Het is verder in prettig Nederlands geschreven en heeft veel heldere voorbeelden om de argumenten die hij aandraagt te onderstrepen.

“Stein on writing” – Sol Stein.

Niet een boek voor scenaristen perse, meer voor romanschrijvers. Het neemt niet weg dat ik het verslonden heb en er meermaalsnaar heb teruggegrepen tijdens de eerste versie van mijn manuscript. Ook zijn “How to grow a Novel” is aan te raden.

“The Curtain – Milan Kundera

“The Curtain” is een essay in zeven delen van 168 bladzijden lang over schrijven. Het staat zo rammend vol met kennis dat ik passages om de zoveel maanden ga herlezen om alles erin te laten slijten. Het is nog niet allemaal binnen, zeg maar. Het is pittig. Geweldig. Alsof je een crash course krijgt in wereldliteratuur en waarom je wat wel en wat vooral niet moet doen in het schrijven.

Enkele andere titels over schrijven die ik nog moet uitlezen maar toch al graag aanraad:

What I talk about when I talk about running – Haruki Murakami met hier een mooi fragment over wat je volgens hem nodig hebt om een boek te schrijven

A portrait of the artist as a young man – James Joyce

LINKS

Dailyscript.com: Een simpele maar effectieve database van allemaal Hollywood  filmscripts.

Mypdfscripts.com: idem.

Script-o-rama.com: En weer van hetzelfde laken een pak. Beetje slordige site.

Zoeken, downloaden en  lezen! In 2009 en 2010  heb ik gemiddeld een scenario per week gedaan. Tip: Zoek naar de pdf files in de database zodat je zeker weet dat de page count klopt met het shooting script en je dus gemakkelijker de aktes en plotpoints kunt herkennen.

emotionaltoolbox.com: Heldere, overzichtelijke site waarin aan de hand van negen stappen beschreven wordt via welke weg je een personage kunt scheppen.  Je begint volgens deze theorie met het masker van een personage, dan onderzoek je onder andere de angst, de sterke kanten en de begeerde eigenschappen van je personage. Het is een mooie site om eens door te pluizen.

Creative Screenwriting Magazine – + podcast op Itunes!

Al ruim een jaar luister ik bijna wekelijks naar de uurlange interviews van CS magazine met Hollywood scenaristen. Die zijn op  Itunes te vinden. Ik kan niet genoeg benadrukken hoeveel kennis daar wordt gegeven over schrijfgewoontes, over valkuilen, over writer’s block, over het systeem in LA, etc.

Zelf lees ik vaak eerst het script van een geinterviewde scenarist, bekijk ik dan de desbetreffende film en luister ik als laatste naar de podcast.

UPDATE: in april 2011 is Jeff Goldsmith begonnen met een nieuwe serie, “Q&A” with Jeff Goldsmith. Nieuwe titel, zelfde concept. iTunes link naar podcast, zijn eigen website hier.

(UPDATE: ook deze site met een selectie van 25 boeken over schrijven voor schrijvers lijkt me een mooi overzicht)

Heel veel succes en schrijfplezier gewenst. Zoals Tim Allens personage zegt in Galaxy Quest: “Never Give up! Never surrender!” 😉

 

Afsluitend.

NB. Heb je een opzet voor een scenario, maar weet je niet hoe je een script moet schrijven? Of wil je feedback op een script? Klik dan hier.

NB.2 Heb je zelf nog een goeie tip voor me? Ken je een boek of site waar jij veel aan hebt gehad? Ik ben altijd op zoek naar goeie titels. Mail ze naar sidney (at) vollmer punt nl en dan zet ik ze hier in de lijst!